Tahkim bir üst kavramdır. Bununla genel olarak gerçek veya tüzel kişiler arası uyuşmazlıkların Devlet mahkemesi yerine bağımsız hakemler eliyle çözüldüğü yolların tümü -iç tahkim, milletlerarası tahkim, sigorta tahkim, mecburi tahkim ve benzeri- anlaşılır. 

Tahkim esasında Devlet yargısına bir alternatif (seçenek) sunar. Buna göre taraflar;, 

• Kanun koyucunun izin verdiği ve esasen üzerinde serbestçe tasarruf edebildikleri konularda,
• Uyuşmazlığın nerede ve kim tarafından çözüleceği hakkında anlaşabildikleri bir yöntemdir. 

Tahkimi bu yönüyle  geniş anlamda bir alternatif uyuşmazlık çözümü şeklinde nitelendirmek çok yanlış olmaz. Ancak Türk hukukunda mevcut alternatif uyuşmazlık çözümlerinde ve özellikle arabuluculukta esas olan "tarafların kendi çözümlerine bizatihi kendilerinin" ulaşmasıdır. Buna karşılık tahkimin ayırt edici özelliği, taraflar için bağlayıcı bir karar verilmesidir. Bir mahkeme hükmü ne kadar bağlayıcı ise hakemler kadar verilen hüküm de bir o kadar bağlayıcıdır. 

Uyuşmazlık halindeki taraflar için tahkimi -devlet yargısına göre- daha cazip kılan bazı temel özellikler vardır: Tahkimde de dava açılır; yargılama belli usul kuralları çerçevesinde yürütülür. Ancak tahkim yargısında uygulanan usul kuralları;

• Devlet yargısına göre daha az detay içerir. Bu kuralların tayininde taraflara önemli ölçüde söz hakkı tanınır. 
• Devlet yargısında esas olan yargılamanın kural olarak aleni yürütülmesidir ki, yargılama Türk milleti adına yapıldığından bunu tabii görmek gerekir. Tahkimde ise, esas olan gizliliktir. Uyuşmazlığın tarafları için bu durum farklı avantajlar sağlar. 
• Her davanın çözümü belli bir zamana ihtiyaç duyar. Hızlı karar verilmesi ile yargılamanın etkinliği, güvenilirliği ya da adil yürütülmesi her seferinde aynı anlama gelmez. Ancak yine de tahkime konu bir uyuşmazlığı çözmekle görevlendirilen hakemin belli (somut) bir dosyaya odaklanma imkânının genellikle daha fazla olması, yargılama kurallarındaki esneklik, tanınan sürenin daha verimli kullanılabilmesini sağlar.  

Uyuşmazlığın kural olarak meslekten hâkim olmayan bağımsız hakemler eliyle çözülüyor olması sebebiyle, uygulamada “hakem mahkemesi” kavramı da kullanılmaktadır.

Tahkime olan ilgi, yargı içtihatlarıyla da desteklenmekte hakem kararlarının uygulanmasının önü açılmaktadır. Özellikle son yıllarda sayısı artan tahkim merkezleri (ISTAC, TOBB Tahkim, TBB Tahkim Merkezi, İTOTAM vs.) aracılığıyla yapılan çalışmaların da tahkim alanındaki gelişmelerde önemli etkisi bulunmaktadır.